Bosna Sancak Akademik Kültür ve Tarih Vakfı
Bu yıl 71 kurban toprağa veriliyor.
Srebrenica Soykırımı'nın 22. yıldönümüne sayılı günler kala Srebrenica Potočari Anıt Şehitlikte 11 temmuzda yapılacak tören için hazırlıklar yoğun bir şekilde sürüyor. Bu yıl kimlik tespiti yapılan 68 kurbanın cenazesi mezarlarına defnedilecek. Bu yıl defnedilecek kurbanların arasında 18 yaşından küçük üç genç de bulunuyor. Bunların arasında en gencinin ise Damir Suljić olduğu bildirildi. Damir Suljić soykırıma kurban gittiğinde yalnızca 15 yaşındaydı..
Bu yıl kimliği saptananlar arasında 33 yaşında bir kadın kurban da var; Đemila Mahmutović (Cemila Mahmutoviç)
Srebrenica Potočari Anıt Şehitlikte 8372 kişi için mezar yeri hazırlansa da 8372 kişinin ismi yer alsa da bunların şu ana ancak 6504'ü ebedi sahiplerine ulaşabildi. Bu yıl defnedilecek 68 kurban ile birlikte şehitlikte sahibini bulmuş mezar sayısı 6572'ye ulaşacak.
Bu haberi yapar iken Srebrenica Potočari Anıt Şehitlik hakkında bazı bilgi bazı sayısal ayrıntıları da vermenin gereğini duyduk.
İlk olarak 25 Ekim 2000 BM Bosna- Hersek Yüksek Temsilcisi Wolfgang Petritsch tarafından bölgede bir anıt mezarlık yapılması kararı alındı. Wolfgang Petritsch bu doğrultuda 10 Mayıs 2001'de "Srebrenica-Potocari" Anıt Mezarlık Vakfı'nı kurdu.
Anıt şehitlik resmen 2003 yılı Eylül ayında eski ABD Başkanı Bill Clinton tarafından açıldı. Mart ayında, kesin kimlik teşhis işlemi yapılmış ilk 600 kurban mezarlarına defnedildi. Devamında kimlik tespiti yapılan tüm kurbanlar her yıl 11 temmuz günü birlikte ortak tören ile toprağa verilmeye başlandı.
Potočari'de, savaş yıllarındaki adıyla Charlie üssünün karşısındaki alanda kurulu şehitlikte yatmakta olan kurbanların en genci 2 yıl önce toprağa verilen Fatima Muhić. Fatima soykırıma kurban gittiğinde henüz bir günlüktü. Kurbanların en yaşlısı ise Šaha Izmirlić. 1901 doğumlu olan Šaha Izmirlić, 94 yıllık yaşamında iki dünya savaşı atlatmayı başarabilmişti ama soykırımı atlatamadı.
Kimlik tesbit yapılabilen kurbanlardan 19'u kadınlardan oluşuyor ki bu da toplam rakamın ancak % 0.3'üne karşılık geliyor.
Kurbanların çok büyük kısmı 18-29 yaş aralığında yer alıyor Kurbanların yaşlara göre dağılımı aşağıdaki grafikte görülebilir.
Kimliği saptanan kurbanların yaklaşık % 30'u 18-29 yaş aralığında yer almaktadır. Yaş ortalaması 36'dır. O dönemde Bosna'da ortalama yaşam süresinin 73 yıl olduğu göz önüne alınırsa kişi başı 37 yılın çalındığı ortaya çıkmaktadır.
Toplu Mezarlar :
Srebrenica kurbanlarına ait cesetler toplam 514 birincil veya ikincil mezarda bulundu. İkincil mezarlar biincil mezardaki cesetlerin toplanarak gömüldüğü daha büyük toplu mezarlardı ki bunların en büyüklerinden biri crni 629 kişinin gömülü olduğu toplu mezardır. Primer mezarlar arasında 28'inde 10 veya daha fazla kişi gömülüydü. birincil mezarların en büyüğü Zvornik yakınlarındaki Kozluk'ta bulundu. 1999 yılında bulunan bu mezarda 320 kişi gömülüydü.
Halen kimliği saptanabilmiş kişi sayısı 6572 ve şu anda henüz 1800 kişinin bedeni bulunamamış veya kimliği saptanamamış durumda. Tüm bu çalışmalar sonra erdiğinde dahi 900 kişinin cesedine hiç bir zaman ulaşılamayacağı düşünülmektedir.
